فن لپ تاپ چگونه کار میکند؟

همه ما به خوبی با نقش مهم فن در لپتاپ آشنا هستیم؛ اما آیا می‌دانیم فن لپ تاپ چگونه کار میکند؟ پردازنده مرکزی یا همان CPU مغز هر سیستم رایانه‌ای‌ست که در هر ثانیه میلیون‌ها محاسبه را انجام می‌دهد. این قدرت مثال‌زدنی گرمای زیادی تولید می‌کند؛ آنقدر که بتواند اجزای الکترونیکی ظریف لپتاپ را از کار بیندازد.

حضور یک فن خنک‌کننده CPU برای دفع این گرما و بالا نگهداشتن کارایی سیستم ضروری است. فن‌ها همچنین احتمال آسیب دیدن سیستم‌های گران‌قیمت ما را کاهش می‌دهند. در ادامه توضیح می‌دهیم که فن لپ تاپ چگونه کار میکند؛ با ما همراه باشید.

همرفت در نحوه کار فن لپ تاپ

اصل اساسی ترمودینامیکی در نحوه کار فن لپ تاپ، همرفت (Convection) یا انتقال گرماست. یک جسم گرم مقداری از گرمای خود را به مولکول‌های هوا نزدیک به سطح خود منتقل می‌کند، و طی این فرآیند کمی خنک می‌شود.

اگر هوا در حال حرکت باشد، مولکول‌های گرم‌شده هوا شناور می‌شوند و جای خود را به هوای خنک‌تر می‌دهند که می‌تواند گرمای بیشتری را جذب کند. استفاده از فن هوا را مجبور به حرکت می‌کند، و جریانی مداوم از هوای خنک‌تر را برای جذب گرما از جسم فراهم می‌کند. با اینکار، میزان خنک‌سازی به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.

هیت سینک‌ها

نحوه کار فن لپ تاپ تا اینجا، برای عبور هوا از پردازنده برای خنک کردن آن کافی نیست. چرا؟ زیرا این تراشه‌ها می‌توانند به دماهای بسیار بالایی برسند. پس فن لپ تاپ چگونه کار میکند تا این مسئله را رفع کنید.

حتما در مقاله‌های مختلفی که درباره فن‌های لپتاپ خوانده‌اید، نام هیت سینک (Heat Sink) را زیاد شنیده‌اید. هیت سینک یک بلوک معمولا آلومینیومی یا مسی است که برای هدایت گرما طراحی شده. قسمت زیرین هیت سینک‌ها صاف است تا بیشترین تماس را با پردازنده داشته باشد. سطح بالایی آنها هم تعدادی زائده با پره باریک دارد که کانال‌های هوا بین آنها قرار گرفته است.

طراحی هیت‌سینک‌ها سطح قابل استفاده برای خنک‌سازی همرفتی در نحوه کار فن لپ تاپ را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. نتیجتا، میزان حرارتی که فن CPU می‌تواند دفع کند (به لطف دمیدن هوا در کانال‌های هیت سینک)، افزایش پیدا می‌کند.

سرعت متغیر

مهمترین بخش‌ها نحوه کار فن لپ تاپ را توضیح دادیم. حالا تا حد مطلوبی می‌دانید که فن لپ تاپ چگونه کار میکند. در این بخش و بخش بعدی ویژگی‌ها و کارایی فن خنک‌کننده سی پی یو را بررسی می‌کنیم.

بیشتر فن‌ها CPU در لپتاپ‌های مدرن، دارای سرعت متغیر هستند. سنسورهای موجود در مادربرد با کنترل دمای پردازنده در حین کار، تعیین می‌کنند که نحوه کار فن لپ تاپ چه زمان باید سریع‌تر و چه زمان باید آهسته‌تر باشد (با توجه به میزان کار).

بسته به سازنده پردازنده و فن دستگاه شما، فن ممکن است در دوره‌های بدون کار تقریبا متوقف شود، و فقط برای محاسبات فشرده شروع به چرخش کند. هنگام اجرای برنامه‌های فشرده از نظر گرافیکی، مانند نرم‌افزارهای تدوین یا بازی‌ها باید صدای کار کردن فن لپ تاپ را بشنوید. اگر هنگامی که لپتاپ در حال انجام کارهایی با شدت کم است صدای چرخش فن با سرعت بالا را می‌شنوید، می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل یا بدافزار مخرب باشد.

کارایی خنک‌کننده

حال که می‌دانید فن لپ تاپ چگونه کار میکند، بهتر می‌توانید کارایی آن را حفظ کنید. تنها باید چند نکته ساده را رعایت کنید.

برای جلوگیری از تجمع گرد و غبار و آسیب دیدن موتور و یاتاقان‌های فن، باید فن و هیت‌سینک‌ها را مرتبا تمیز کنید. در مقالات دیگر وب‌سایت نحوه تمیز کردن فن لپتاپ را به‌طور کامل توضیح داده‌ایم تا بتوانید خودتان اینکار را انجام دهید. اگر در اینکار تجربه‌ای ندارید، می‌توانید از یک کارشناس کمک بگیرید.

همچین بسیار مهم است که لپ تاپ‌تان را هنگام استفاده روی سطوح نرم قرار ندهید. همین نکات ساده ار افت نحوه کار فن لپ تاپ جلوگیری می‌کند، و خرج‌های سنگین نیز روی دست‌تان نخواهد گذاشت.